بلاک چین؛ ابزار مبارزه با جرائم و فسادهای دولتی - مجله سرگرمی

به گزارش خبرنگاران، بلاک چین می تواند نقش منحصربه فردی در جلوگیری از فساد دولتی داشته باشد. هرچند این فناوری نمی تواند به تنهایی از وقوع جرم جلوگیری کند و باید با چارچوب ها و ساختارهای مناسب و موثر قانونی همراه گردد. بلاک چین ترکیبی واحد از ویژگی ها، نظیر نگهداری سوابق، جمع آوری اطلاعات دائمی و آشکار، شفافیت و ارزیابی معاملات در زمان واقعی و عملکرد اتوماتیک قراردادهای هوشمند را ارائه می دهد.

بلاک چین می تواند چارچوب های قانونی و ساختارهای اجتماعی موجود را تکمیل نموده و ارتقا دهد. با این وجود، کارایی فناوری یادشده در عمل با محدودیت هایی نیز همراه است. به عبارت دیگر، در غیاب اجرای قوانین پیوسته و موثر، ورودی های اطلاعاتی دقیق، دانش کافی فناورانه و مشارکت نخبگان سیاسی و اجتماعی، ممکن است حاکمیت مبتنی بر بلاک چین هیچ نقشی به عنوان عامل بازدارندگی در زمینه فساد و اصلاح وضع موجود نداشته باشد.

با وجود این سیاست گذاران می توانند با تلفیق و همراه سازی پنج مولفه کلیدی و کارآمد، با کاربرد بلاک چین، از این فناوری برای برطرف نقاط ضعف در سیستم های فعلی استفاده نمایند. پژوهشگاه فضای مجازی به ذکر این موارد پرداخته است. این موارد استفاده همچنین اهمیت یک رویکرد جامع و چند وجهی را برای حاکمیت مبتنی بر بلاک چین نشان می دهند. در بسیاری موارد آن ها همچنین محدودیت ها و معایب اساسی را در استفاده از این فناوری جدید دارند. در حالی که این محدودیت ها ممکن است با پیشرفت های تکنولوژیک روبه رو گردد، لازم است که دولت ها هم هزینه ها و هم مزایای حاکمیت مبتنی بر بلاک چین را به خوبی ارزیابی نمایند.

تدارکات عمومی

تدارکات عمومی (یا پیمانکاری دولتی) عظیم ترین بازار برای مخارج دولت و همچنین عظیم ترین منبع فساد اداری در سراسر دنیا است. عوامل گوناگون، این فرایند های دولتی را هم در کشورهای با درآمد بالا و هم در کشورهای فقیر به یک بستر مناسب برای فساد بدل می سازد. فرآیندهای انتخاب پیمانکاران و منابع در چنین شرایطی بسیار پیچیده، غیرشفاف و همچنین شامل درجه بالایی از اختیار انسان هستند. این آسیب پذیری ها نه تنها منجربه ضایعات گسترده اقتصادی می شوند، بلکه تحریف قیمت های بازار، کاهش رقابت سالم و غالبا فراوری کالاهای غیراستاندارد و خدمات ناکارآمد را سبب می شوند. حال این سوال مطرح می گردد که فناوری بلاک چین چگونه می تواند به این موضوع یاری کند؟

یک فرآیند مبتنی بر بلاک چین می تواند با تسهیل نظارت شخص ثالث بر معاملات آشکار و ایجاد عینیت و یک نواختی بیشتر به وسیله معاملات هوشمند اتوماتیک، مستقیما فاکتورهای زمینه ساز فساد پیمانکاری یا تدارکات را از بین ببرد و به دنبال آن شفافیت معاملات و پاسخگویی بازیگران را افزایش و ارتقا دهد.

شماری از موانع می تواند استقرار موثر این سیستم را پیچیده کند. به عنوان مثال هرچه دسترسی و استفاده از سکوی بلاک چین راحت تر باشد در زمینه سوء استفاده آسیب پذیرتر است. حملات اسپمینگ یا تخلیه ممکن است پتانسیل های ضدفساد سیستم را با بارگذاری بیش از حد اطلاعات بی فایده و مخرب یا به وسیله سرقت، از بین ببرند. علاوه بر این سکوی بلاک چین ممکن است نتواند تعاملات انسان ها در کل دنیا را ضبط کند. اگر تبانی، رشوه یا حتی انتخاب پیمانکار به صورت آفلاین ادامه یابد، پتانسیل ضد فساد سیستم های مبتنی بر بلاک چین به شدت مبهم خواهد شد.

ثبت املاک

دولت های مختلف در اقصی نقاط دنیا، اجرای آزمایشی طرح ثبت زمین ها مبتنی بر فناوری بلاک چین را شروع نموده اند. بعضی ابتکارات به ویژه ابتکاراتی که در کشور سوئد شکل گرفته، سبب افزایش کارایی در صنعت انبوه سازی مسکن و املاک شده است. بعضی ابتکارات دیگر در هندوراس و هند با هدف الهام بخشیدن و گسترش حقوق مالکیت و تقویت شفافیت در فرایند های آسیب پذیر نسبت به فساد به وجود آمده اند. تاثیر فناوری بلاک چین بر این حوزه، پرسش عظیمی است که در این مقطع، مطرح می گردد.

ثبت اراضی مبتنی بر فناوری بلاک چین به طور بالقوه می تواند یک سیستم ثبت ایمن، غیرمتمرکز، قابل تایید عموم و غیرقابل تغییر و دستکاری را ارائه دهد که افراد به وسیله آن قادر خواهند بود به طور قطع مالکیت زمین خود را اثبات نمایند. این خصوصیات زمینه ایجاد فرصت برای جرائمی چون جعل سند و کلاهبرداری در خصوص حقوق و مالکیت زمین را کاهش می دهد و به طور کلی یک سیستم مالکیت مقاوم در برابر فساد را به وجود می آورد.

با وجود این، محدودیت های کلیدی در زمینه ثبت زمین ها با استفاده از فناوری بلاک چین نیز وجود دارد. فناوری بلاک چین به خودی خود نمی تواند مالکیت دارایی ها را رسمیت دهد یا مسئله مربوط به حاکمیت ناکارآمد را حل نماید. کشورهایی که سیستم ثبت زمین ناقص و ناکارآمد دارند باید قبل از اقدام به استفاده از فناوری بلاک چین در سیستم ثبت، فرایند سخت جمع آوری، مرتب کردن و دیجیتال سازی اطلاعات را طی نمایند. علاوه بر این امکان استفاده از بلاک چین در ثبت اراضی تا حدود زیادی به میزان اتصال کاربران و توسعه فناوری های دیجیتال در یک کشور، بستگی دارد.

رای گیری الکترونیکی

نگرانی روزافزون در خصوص امنیت انتخابات، صداقت و درستی در ثبت نام رای دهندگان، دسترسی به نظرسنجی ها و میزان مشارکت رای دهندگان باعث شده است که دولت ها بستر رای گیری مبتنی بر بلاک چین را به عنوان ابزاری برای افزایش اعتماد و مشارکت مردم در فرایندهای اساسی دموکراتیک در نظر بگیرند. خصوصیات شاخص بلاک چین مانند غیرمتمرکز، شفاف، تغییرناپذیر و رمزنگاری شده بودن می تواند در به حداقل رساندن دستکاری انتخاباتی و به حداکثر رساندن دسترسی به نظرسنجی یاری شایانی کند. این در حالی است که محدودیت هایی نیز در این زمینه وجود دارد.

با توجه به مشروعیت انتخابات، رای گیری مبتنی بر بلاک چین الکترونیکی خطرات قابل توجهی را به همراه دارد. فناوری بلاک چین مانند هر سیستم فناوری جدیدی در برابر حمله های سایبری و دیگر آسیب های امنیتی آسیب پذیر است. این موضوع می تواند منجر به دستکاری در آراء، پاک شدن سوابق رای یا هرج و مرج انتخاباتی گردد.

سیستم تایید رای دهنده که از ابزار احراز هویت بیومتریک، مانند تشخیص چهره استفاده می نماید، می تواند با خطا، منجر به وقوع اشتباه در فرایند شناسایی رای دهنده گردد، در نتیجه تقلب یا محرومیت بعضی شهفرایندان در انتخابات را تسهیل می نماید. سیستم های رای گیری مبتنی بر فناوری بلاک چین ممکن است خطرات و نگرانی های مربوط به حریم خصوصی را نیز در پی داشته باشد. بنابراین لازم است که چنین خدماتی توسط یک سیستم و ارائه دهنده فناوری بسیار معتبر تهیه گردد.

ثبت مالکیت شرکت های عام المنفعه و خیریه

رسوایی های اخیر در خصوص فساد سازمان های عام المنفعه و خیریه، نگرانی هایی را در سرتاسر دنیا در خصوص مالکیت این قبیل شرکت های ناشناخته ایجاد نموده است. شرکت هایی که عموما در سکوت تاسیس شده و می توانند به راحتی برای مقاصد پولشویی، پرداخت رشوه یا استفاده از سرمایه گذاری های دولتی برای مقاصد شخصی مورد استفاده قرار بگیرند. فناوری بلاک چین می تواند در این زمینه یاری شایان توجهی به دولت ها ارائه دهد.

بسیاری از کشورها به منظور ردیابی بهتر تناقضات در منافع و فعالیت های مجرمانه چنین نهادهایی، اقدام به ایجاد ثبت های مرکزی برای مالکیت شرکت های عام المنفعه و موسسات خیریه می نمایند. ثبت این اطلاعات مبتنی بر فناوری بلاک چین، به صورت گسترده برای کاربران قابل دسترس و تا حدود زیادی، ضد دستکاری است. بی شک چنین امکانی، می تواند شفافیت مورد احتیاج را فراهم و همچنین هرگونه فسادی را آشکار کند.

عدم رسیدن کشورها به قطعیت در خصوص لزوم و اهمیت پرداختن به این قبیل شرکت ها و موسسات و حضور فعال بعضی نهادهای اقتصادی مانند بانک های عظیم دنیا در تاسیس و رشد این قبیل موسسات، از موانع عظیم موجود بر سر راه به کارگیری فناوری بلاک چین در این زمینه است.

اعطای یاری هزینه

بسیاری از دولت ها سالیانه میلیون ها دلار یاری هزینه در زمینه های مختلف مانند آموزش، هنر، یاری های بشردوستانه، یاری های اجتماعی و دیگر زمینه ها پرداخت می نمایند. این فرایند اغلب پیچیده، غیرشفاف و ناکارآمد است و باعث گم شدن پول در جریان هزینه های بانکی و واسطه ها شده و به عبارتی پتانسیل ایجاد انحراف و فساد اقتصادی را ایجاد می نماید. بلاک چین می تواند به طور بالقوه جهت ایجاد اعتماد عمومی در این سیستم مورد استفاده قرار گیرد. امکان حذف واسطه ها و کاهش تعداد بازیگران درگیر در اعطای یاری هزینه ها و همچنین در فرایند پرداخت و مدیریت، می تواند فرایند کار را ساده تر ساخته، هزینه ها را کاهش داده و مهم تر از آن، فرصت فساد اقتصادی و کارهای غیرقانونی را به حداقل برساند.

در اینجا بخش نیز محدودیت هایی وجود دارد. توانایی دریافت نمایندگان برای مدیریت موثر اعطای یاری های اقتصادی مبتنی بر فناوری بلاک چین ممکن است چالش برانگیز باشد یا عمق و میزان شفافیت را کاهش دهد. افراد و سازمان هایی که دانش فناوری یا منابع کمتری دارند، قادر به استفاده از این سیستم نیستند و ممکن است با تبعیض یا محرومیت از فرایندهای اعطای یاری هزینه روبرو شوند. علاوه بر این یک سیستم پرداخت مبتنی بر بلاک چین به اندازه کافی مسائل و چالش های ناشی از فساد در استفاده از یاری هزینه را حل نمی نماید.

متعادل کردن مزایا و چالش ها

علاوه بر نگرانی های یاد شده، بعضی موانع مهم فنی نیز می توانند مانع بهره گیری موثر از بلاک چین گردد. این موانع می تواند از هزینه پیاده سازی و مقیاس پذیری تا موارد منفی ناشناخته و اقدامات اشتباه سیاست گذاران در زیرساخت ها متغیر باشد. بلاک چین، با داده های آشکار و دائمی و ثبت اطلاعاتی که می توانند شفافیت، پاسخگویی و تعامل شهفرایندان را افزایش دهد، خصوصیات ارزشمندی را ارائه می دهد.

مجمع دنیای اقتصاد اخیرا گزارشی را برای ارزیابی بیشتر توانایی بلاک چین در کاهش موثر فساد عمومی منتشر نموده است. عنوان این گزارش کاوش در فناوری بلاک چین برای شفافیت دولت نام دارد. در این گزارش، یک سیستم تدارکات عمومی مبتنی بر بلاک چین در یکی از پروژه های مشترک در حال اجرا میان بانک توسعه داخلی قاره آمریکا و دفتر بازرسی کل کلمبیا، مورد آنالیز، طراحی و آزمایش قرار گرفته است.

بلاک چین نقش بسیار موثری در مقابله با فساد دارد اما جدید بودن و دارا بودن پتانسیل ضدفساد این فناوری و نقش آن در ارائه راه چاره ها نباید سیاست گذاران را از معایب و خطرات تجارت ناشی از استفاده این فناوری در حوزه عمومی منحرف کند. با وجود تمام چالش ها، بلاک چین خصوصیات ارزشمندی را ارائه می دهد، خصوصا ویژگی های مربوط به داده های آشکار و دائمی و نگهداری سوابق که می تواند شفافیت، پاسخگویی و تعامل شهفرایندان را در بسیاری از حوزه های حیاتی دنیا، فراهم سازد.

mahsanblog.ir: وبلاگ مهسان، این وبلاگ برای سیستم مدیریت محتوای مهسان میباشد